Latest News

Çeviri Türleri

Çevirmenler neredeyse her konuda ve her metin türünde çeviri yapar. Fakat bazı alanlar uzmanlık isterken bazıları ise teknik bilgi ister. Gelin sizinle çeviri türlerine bir göz atalım.

 

Yazılı Çeviriler

 

Edebi Metin Çevirisi: Edebi metinler yoruma açık metinler olduğu için her çevirmen tarafından farklı şekilde çevrilebilir. Bu türde düzyazılar olmasının yanı sıra şiir, tiyatro gibi metinler de bulunduğundan en geniş çeviri türü olarak bilinir.

 

Teknik Metin Çevirisi: Bu tür çevirilerde teknik ya da bilimsel çeviriler yapılır. Bu türde yapılan çevirilerin mümkün olduğunca sade, düz, yalın, açık ve anlaşılır olması gerekir. Karışık, ağdalı, yorum katılarak çeviri yapılırsa kabul görmeyecektir.

 

Ekonomi ve Finans Metinleri Çevirisi: Bu tür çeviriler için uzmanlık gerekir. Çevirmenin bu alanın kendine has terimlerine hâkim olması gerekir.

 

Hukuk Metni Çevirisi: Uzmanlık gerektiren bir çeviri türüdür. Bu türde çevirileri her çevirmen yapamaz çünkü belli bir sorumluluk gerektirir. Çevirmenin hukuk alanında eğitim görmüş olması gerekir. Antlaşmalar, sözleşmeler, mahkeme kararları bu türe örnek olarak gösterilebilir.

 

Tıp Metni Çevirisi: Bu tür metinleri çevirmek de uzmanlık ve sorumluluk gerektirir. Yanlış bir çeviri bir insanın hayatına mal olabilir. Bu alanın özel terimleri vardır ve bunlar bilinmelidir. Prospektüsler, laboratuvar raporları ve diğer tıbbi dokümanlar bu türe örnek olarak gösterilebilir.  

                              

Web Sitesi Çevirisi: Bu tür de yazılı metinlere dahildir. Bu türde çeviri yapılırken dikkat edilmesi gereken şey, sitenin hedef metnin ilgisini çekebilecek şekilde dizayn edilmesidir. Gerektiğinde çevirmen web tasarımı yapan kişi ile birlikte çalışabilir.

 

Yeminli Tercüme: Bu çeviri türü devlet dairelerinde, resmi işlemlerde, akademik kurumlarda ihtiyaç duyulan bir türdür. Bu gibi yasal işlemlerde yeminli tercümanlar tarafından yapılmış çeviriler kabul edilir.

 

Sözlü Çeviriler

Ardıl: Bu tür sözlü çeviride çevirmen konuşmayı dinler ve önemli gördüğü kısımları not alır, not aldığı kısımlar dışında kalan cümleleri ise aklında tutması gerekmektedir. Konuşmacı sözünü bitirdikten sonra çevirmen aldığı notlardan ve hafızasındaki diğer kısımlardan hareketle hedef dile çeviri yapar. Ardıl tercüman konuşmacıdan sonra söylenenleri hedef dilde tekrarlarken kritik noktaları atlamamaya özen göstermelidir.

 

Simültane: Bu tür çeviri resmi ve büyük organizasyonlarda kullanılır. Bu türde çevirinin gerçekleşmesi için özel teknik donanıma ihtiyaç vardır. Çevirmen salonda bir kabinin içine girer, kulaklıkla konuşmacının sesini dinler ve mikrofona çeviri yapar, dinleyicilerde bulunan özel kulaklıklara çevirmenin sesi gelir ve böylece eş zamanlı çeviri gerçekleşmiş olur.

 

Diyalog: Adı üzere diyalog biçiminde, karşılıklı geçen konuşmaların tercüme edilmesiyle gerçekleşen çeviri türüdür. İki ya da daha fazla kişi ile gerçekleşir. Resmi ya da günlük hayatta bu tür çeviriler yapılabilir. Çevirmenin sık sık araya girerek yaptığı bu çeviri türünde çevirmen iki dilde de çeviri yapmalıdır.

 

 

Dil ya da metin bazlı olmayan diğer çeviri türleri: Bu tür için grafikler, görsel materyaller, multimedya çevirisi, işitsel ve görsel çevirileri örnek verebiliriz. Hiçbir şekilde yazılı ya da sözlü çeviri olmamasına rağmen çok büyük öneme sahip olan bu çeviri türleri reklam, pazarlama gibi alıcı kitlenin dikkatini çekmek odaklı alanlarda çok önemli ve risklidir. Ürünleri alıcı kitlenin hoşlanmadığı şekilde, renkte ya da sayıda aktarım yapmak kötü sonuçlar doğurabilir.

 

Yazılı ve Sözlü haricinde iki farklı çeviri yöntemi daha vardır;

 

Kelimesi kelimesine çeviri

Eskiden insanlar dini metinleri ve kutsal kitapların çevirisini yaparken anlamı bozmamak için çok hassas davranmışlardır. Çevirileri kelimesi kelimesine çevirerek yorum katmadan aktarmaya özen göstermişlerdir. Bunu yaparken de kelimesi kelimesine (word-by-word) çeviri tekniğini kullanmışlardır. Kutsal metinler için bu teknik doğru olsa da günümüz çevirilerinde bu teknikten yararlanmak olumsuz sonuçlar getirebilir. Bu tür çevirinin bir diğer adı da Kaynak Odaklı Çeviridir. Çevirmen kaynak metne sadık kalmak ister ve kaynak metnin çizdiği yolda ilerler.

 

Anlam çevirisi

Hedef kitlenin çevrilen metni anlayabilmesi için bu çeviri tekniği kullanılmalıdır. Bu teknikte çevirmen metnin bütününü okur, anlar ve ona göre hedef dilde yeniden yazar. Bu şekilde yapılan çeviri hedef kültürdeki insanlar için daha açık ve anlaşılır olacaktır. Çevirmenler bu tür çeviri yaparken anlam (sense-for-sense) ön plandadır. Bu tür çevirinin bir diğer adı da Erek(Hedef) Odaklı Çeviridir. Çevirmenin asıl hedefi metni hedef kitleye anlaşılabilir şekilde aktarmaktır.